ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ
Εαρινό εξάμηνο 2023-2024
Τετάρτη 3 Απριλίου – Ώρα έναρξης: 20.00
Το Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
σάς προσκαλεί στο διαδικτυακό σεμινάριο
Ζώντας ως cyborg σώμα: Χρονικότητες και πρακτικές
γύρω από τη σύζευξη βιολογικού-τεχνολογικού στη νόσο Πάρκινσον
Με ομιλήτρια την
Μαριλένα Πατεράκη
Μεταδιδακτορική ερευνήτρια
στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ
https://www.sah.aegean.gr/events/diadiktyaka-seminaria-tis-tetartis-earino-examino-2023-2024/
Τα σεμινάρια γίνονται διαδικτυακά στην πλατφόρμα Zoom (webinar) και είναι ανοιχτά στο κοινό. Για την παρακολούθησή τους χρειάζεται εγγραφή (στον παραπάνω σύνδεσμο). Μετά την ολοκλήρωση της εγγραφής θα λάβετε προσωπικό σύνδεσμο στο e-mail σας για να συνδεθείτε και να παρακολουθήσετε το σεμινάριο.
Περίληψη
Η παρούσα ανακοίνωση θα εστιάσει στις χρονικότητες και τις πρακτικές που αρθρώνονται γύρω από μια εμβληματική “cyborg” τεχνολογία, συγκεκριμένα σε μια εμφυτεύσιμη τεχνολογία νευροτροποποίησης, την εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση DBS (deep brain stimulation) στη νόσο Πάρκινσον. Βάσει μιας έρευνας πεδίου και αντλώντας θεωρήσεις από το πεδίο Επιστήμη, Τεχνολογία, Κοινωνία (STS), από τις Κριτικές Σπουδές Αναπηρίας και από την Μεταφαινομενολογία, εστιάζω στις χρονικότητες και τις πρακτικές που απαιτούνται έτσι ώστε να γίνει και να ζει κάποια/ος/ο ως cyborg σώμα.
Η εμφύτευση ενός υποδόριου μηχανισμού στο σώμα συνιστά όντως μια εμπράγματη συγχώνευση ανθρώπου-μηχανής, που πολλές φορές παρουσιάζεται ως μια αβίαστη και ενδυναμωτική διαδικασία. Στρεφόμενη στη μελέτη χρονικοτήτων και πρακτικών θα αναδείξω το γεγονός ότι, αντίθετα με τους ισχυρισμούς τεχνο-οπτιμιστικών θεωρήσεων, η υποδόρια σύζευξη σώματος-μηχανής και η δημιουργία μιας νέας οντότητας, που κατευθύνεται υβριδικά στον κόσμο, δεν συνιστά μια απλή και γραμμική διαδικασία που εξαλείφει αβίαστα χρόνιες ασθένειες και αναπηρίες. Αντιθέτως, η σύζευξη σώματος-μηχανής μπορεί να ενέχει δυσχέρειες και πολυπλοκότητες οι οποίες σχετίζονται με ένα ευρύ φάσμα πρακτικών, υλικοτήτων και ανθρώπινων και μη δρώντων, ανάλογα με τη δυναμική της ασθένειας και της σχέσης του εμφυτευμένου σώματος με το περιβάλλον. Με άλλα λόγια, θα αναδειχθεί το γεγονός ότι το να καταστεί, να ζει, αλλά και να παραμείνει κάποια/ος/ο ως cyborg δεν συνιστά απλή, γραμμική και ενδυναμωτική διαδικασία.
Η Μαριλένα Πατεράκη είναι Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ, όπου εκπόνησε και τη διδακτορική της διατριβή με τίτλο Experiencing Deep Brain Stimulation (DBS) in Greece: Between Curative Imaginary and Bionic Incorporation (2022). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν τη σχέση αναπηριών και τεχνολογιών, και οι μελέτες της αντλούν από τα πεδία STS, Κριτικές Σπουδές Αναπηρίας και τη Μεταφαινομενολογία. Έχει διδάξει ως ακαδημαϊκή υπότροφος στο ΙΦΕ, έχει συνεργαστεί με το πρόγραμμα NormaStim, Project SPHERE (CNRS/University Paris Diderot-Paris Pantheon-Sorbonne, USPC) που μελετά το DBS, και έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια και εργαστήρια. Πρόσφατη δημοσίευση: «Bringing care and maintenance under the same skin: deep brain stimulation and temporalities of care», Cahiers François Viète, III (15), 2023.
